Osiąganie i utrzymywanie rentowności w sprzedaży detalicznej artykułów spożywczych

Male hands taking inventory of goods on tablet

Powiedzmy to sobie jasno: sprzedaż detaliczna artykułów spożywczych nigdy nie była łatwa. Zapewnianie dostępności odpowiedniego zestawu produktów dla stale zmieniającej się bazy klientów w sposób natychmiastowy i efektywny kosztowo wiąże się z wieloma wyzwaniami. Ponadto uzasadnione jest stwierdzenie, że sprostanie tym wyzwaniom staje się coraz trudniejsze.

W ciągu ostatnich kilku dekad wiele z wyzwań próbowano eliminować poprzez skalowanie. Pojawiły się nowe możliwości w zakresie wydajności wraz z rozwojem automatyzacji w większych centrach dystrybucyjnych, zaopatrujących duże sklepy detaliczne. Mimo że ostateczne zalety takiego podejścia jeszcze nie są znane, sprzedaż detaliczna produktów spożywczych osiągnęła punkt, w którym skalowanie nie może już być jedynym rozwiązaniem.

Zainteresowania klientów stały się bardziej wyspecjalizowane, a ich gusta — bardziej zniuansowane. Dzisiaj tak samo duża baza klientów może być zainteresowana produktami w opakowaniach masowych w ogromnym podmiejskim centrum handlowym, co świeżymi produktami w pobliskim małym sklepie w środku miasta. Często są to te same osoby.

W dzisiejszym świecie — nazwijmy go postmodernistycznym światem sprzedaży detalicznej artykułów spożywczych — utrzymywanie rentowności i skuteczna logistyka zależą od strategicznego wykorzystania technologii. Ważniejsza niż stosowanie sprawdzonych i uznanych systemów stała się umiejętność przewidywania zmian. A kolejne zmiany na pewno nadejdą.

Kluczowe trendy

Oczywiście „kluczowe trendy” stale się zmieniają. W branży sprzedaży detalicznej artykułów spożywczych mamy i będziemy mieli do czynienia z wieloma trendami, z których nie wszystkie związane są z logistyką i przepływem produktów. Jednak dla uproszczenia skoncentrujemy się na trendach w logistyce. W dalszej części zestawimy problemy związane z logistyką z potencjalnymi rozwiązaniami.

Coraz większa liczba firm spożywczych rezygnuje z modelu supermarketów na rzecz sklepów małoformatowych. W wielu regionach supermarkety nasyciły rynki lub ceny nieruchomości sprawiły, że ich rozmiary stały się nieekonomiczne. Mniejsze, bardziej wyspecjalizowane sklepy (zazwyczaj w obszarach miejskich) stały się lepszym rozwiązaniem. Sklepy małoformatowe można zdefiniować jako:

  • Sklepy o powierzchni mniejszej niż 5000 stóp kwadratowych (zamiast 40 000–80 000 stóp kwadratowych)
  • Sklepy, które sprzedają ograniczoną liczbę SKU, skłaniające się bardziej w stronę świeżej, gotowej żywności i szybko rotujących towarów konsumpcyjnych (w przeciwieństwie do sklepów oferujących do 60 000 SKU).
  • Sklepy skierowane do kupujących, którzy robią nieregularne, pojedyncze zakupy mniejszej ilości artykułów (zamiast osób, które robią duże, regularne i planowane zakupy).

Format sklepów małoformatowych zalicza znaczny rozwój. Konsumenci szukają sklepów, które są czymś pomiędzy dużymi supermarketami i tradycyjnymi lokalnymi sklepami. Sklepy małoformatowe spełniają potrzeby klientów, którzy chcą kupować mniej, ale częściej, zamiast robić zakupy w dużych supermarketach co dwa czy trzy tygodnie. Te nowe sklepy oferują mniejszą gamę produktów, ale ponad połowa ich powierzchni przeznaczona jest na świeżą żywność, taką jak owoce, warzywa, wypieki i delikatesy. To doskonale współgra z rosnącym popytem na świeżą, zdrową żywność wśród klientów.

Przychód na jeden sklep w przypadku sklepów małoformatowych przegania tempo powstawania nowych sklepów, co oznacza, że firmy spożywcze prawdopodobnie będą kontynuowały inwestowanie w nowe placówki. Tabela poniżej zawiera listę problemów związanych ze sklepami małoformatowymi:

W miarę jak wzrost w rozwiniętych gospodarkach spowalnia (podczas gdy sieci sklepów i dystrybucyjne stale rosną), firmy spożywcze szukają sposobów na maksymalizację wydajności, aby osiągać zyski. To właśnie temu zjawisku zawdzięczamy ogólny trend skłaniania się podmiotów z tej branży w stronę konsolidacji, tzn. przejęć lub scalania się firm w celu zoptymalizowania kosztów operacyjnych.

Niektórymi obszarami, w których konsolidacja może przynieść zyski, są:

  • Widoczność zapasów: Dostarcza firmom informacje o ich zapasach, dzięki którym mogą maksymalizować efektywność łańcuchów dostaw. Widoczność zapasów zapewnia bezpośrednie i precyzyjne dane, które pomagają optymalizować łańcuchy dostaw na całej długości.
  • Redukcja kosztów transportu: Pozwala firmom wprowadzać standaryzację w zakresie dróg i czasów dostaw produktów. To minimalizuje potrzebę tworzenia buforów zapasów i zmniejsza ogólną liczbę wysyłek.
  • Obniżenie kosztów pracy: Umożliwia firmom maksymalizację produktywności ich pracowników. To można osiągnąć na wiele sposobów, np. poprzez automatyzację, edukację oraz elastyczność zatrudnienia.

Bez względu na to, czy firma spożywcza bierze udział w konsolidacji, czy konkuruje z firmami, które przeprowadzają takie procesy, będzie musiała zmierzyć się z wyzwaniami związanymi z rosnącą widocznością zapasów i redukcją kosztów transportu i pracy, aby zachować konkurencyjność. Na przykład jednym z wyzwań, jakim będą musiały sprostać firmy spożywcze, będą wymagania klientów, którzy oczekują dostępności coraz większej liczby produktów (oraz ich wariacji). Uzyskana efektywność może stanowić o różnicy pomiędzy zyskiem i stratą.

„Kliknij i odbierz” jest usługą, która umożliwia klientom złożenie zamówienia online, aby następnie odebranie go w wybranym sklepie (lub innej wygodnej dla nich lokalizacji). Klienci zazwyczaj nie ponoszą żadnych kosztów wysyłki i często nie muszą nawet opuszczać swojego samochodu. Takie rozwiązanie stało się szczególnie atrakcyjne dla klientów w trakcie pandemii, a jego popularność się utrzymuje.

Rozwój tej usługi zmusił sklepy do przewidywania zapotrzebowania zarówno wśród klientów fizycznie odwiedzających sklepy, jak i tych składających zamówienia online. Usługa „kliknij i odbierz” wymaga zatrudnienia większej ilości pracowników do kompletowania zamówień w sklepach. Zwiększanie szybkości realizacji i uzupełniania zapasów będzie kluczowe dla rozwoju możliwości usługi „kliknij i odbierz”.

Elastyczność łańcucha dostaw ma fundamentalne znaczenie, ponieważ zamówienia mogą być obecnie składane w dowolnym miejscu i czasie. W związku z tym łańcuchy dostaw musiały zostać dostosowane w taki sposób, aby możliwe było realizowanie zamówień szybko i tanio oraz za pośrednictwem wielu różnych kanałów.

Dostawa zamówień składanych online do domu z rzadko używanej opcji stała się standardową praktyką, oferowaną przez detalistów z branży spożywczej, powodując spadek zysków w wyniku zwiększonych kosztów pracy i transportu. Usługa dostawy do domu wiąże się z potrzebą stworzenia buforów konsolidacji zamówień, w których towary byłyby kompletowane i przekazywane do wysyłki. Szybkość dostawy do klienta ma kluczowe znaczenie, ponieważ klienci wymagają krótkich czasów oczekiwania na zamówienia.

Dostawy do domu, które zyskały popularność w trakcie pandemii, dalej są atrakcyjne dla klientów, którzy po prostu nie lubią robić zakupów ze względu na wysiłek, jakiego wymagają lub czas, jaki zajmują. Jest oczywiste, że takich klientów pozyskają detaliści z branży spożywczej, którzy są w stanie najskuteczniej realizować dostawy do domu.

Podsumowanie problemów w zakresie logistyki

Teraz, gdy już ogólnie omówiliśmy kilka z najważniejszych trendów w branży sprzedaży artykułów spożywczych, bardziej szczegółowo przyjrzymy się wyzwaniom, z jakimi się wiążą. Mianowicie przeanalizujemy problemy logistyczne generowane przez te trendy, tak aby skuteczniej ocenić potencjalne rozwiązania.

  • Szybkość i precyzja: Zamówienia muszą być przetwarzane, kompletowane i wysyłane z coraz większą szybkością — często w ramach mniejszych, ale częstszych wysyłek. Przy czym precyzja zamówień wciąż pozostaje kwestią kluczową. Konsumenci nie tolerują błędów, a korygowanie ich może szybko stać się kosztowne.
  • Skoki popytu: Sezonowe wzrosty zapotrzebowania wymagają zatrudnienia dodatkowych pracowników tymczasowych. Zatrudnianie pracowników sezonowych bywa trudne, podobnie jak szkolenie i motywowanie takiej siły roboczej oraz zarządzanie nią.
  • Kontrola i rotacja: Proliferacja SKU i zwiększający się łączny wolumen produktów wytwarzają presję, by ograniczać wzrost i redukować ilość zapasów. Konieczne jest utrzymywanie strategii „pierwsze przychodzi, pierwsze wychodzi” i częstsze rotowanie zapasami.
  • Kontrola w czasie rzeczywistym i widoczność: W miarę wzrostu szybkości realizacji zamówień i wolumenu produktów optymalizacja łańcuchów dostaw coraz bardziej zależna jest od danych pobieranych w czasie rzeczywistym. Kierownicy muszą na bieżąco otrzymywać informacje o lokalizacji artykułów.
  • Trudne warunki pracy: Wiele z produktów wymaga przechowywania w temperaturach poniżej zera stopni, co negatywnie wpływa na komfort pracy i zdrowie pracowników. Pracownicy mogą być wystawiani na działanie takich temperatur przez ograniczony czas, co wymaga zwiększenia zatrudnienia i powoduje wzrost kosztów.
  • Urazy biomechaniczne: Centra dystrybucji żywność głównie obsługują towary w skrzyniach. Skrzynie takie bywają ciężkie, co ma znaczenie, gdy weźmiemy pod uwagę, że pracownicy muszą zmagać się z takimi ładunkami przez całą zmianę. Pracownicy muszą się schylać, podnosić i obracać setki razy w ciągu dnia. Urazy mogą wpływać na stan zdrowia pracowników i generować wysokie koszty leczenia oraz koszty wynikające z nieobecności w pracy.
  • Dostępność i rotacja pracowników: Szukanie i utrzymywanie pracowników (zarówno w centrach dystrybucyjnych jak i w sklepach) jest dużym wyzwaniem dla detalistów z branży spożywczej, szczególnie, gdy ich placówki znajdują się daleko od obszarów zamieszkanych lub w szybko rozwijających się obszarach.
  • Wykorzystanie przestrzeni: Istniejące centra dystrybucyjne, podobnie jak sklepy, starają się optymalnie wykorzystywać przestrzeń, aby zwiększać produktywność. Nowe placówki muszą obsługiwać rosnącą liczbę SKU z większą szybkością i na mniejszej przestrzeni.
  • Gotowość do sprzedaży: Detaliści z branży spożywczej muszą ograniczać wymagane nakłady pracy w sklepie i skracać czas uzupełniania półek. Produkty dostarczane do sklepów muszą być bardziej „gotowe do wyłożenia na półkę”, co oznacza, że artykuły muszą być posortowane i pogrupowane według rodzin produktów.
  • Strategia dla towarów wolno rotujących: Każdy artykuł wolno rotujący wymaga stanowiska kompletacji, dlatego często zajmują one nieproporcjonalną ilość miejsca w centrum dystrybucyjnym. Rozwiązania w zakresie magazynowania i kompletacji muszą uwzględniać wymagania towarów wolno rotujących.

Rozwiązania zapewniające sukces

Wraz z nowymi trendami pojawiają się nowe i coraz bardziej zróżnicowane rozwiązania, z których korzystać mogą detaliści z branży spożywczej. Jednakże rozwiązania takie należy dobierać rozważnie, ponieważ wymagają one zainwestowania czasu i zasobów. Muszą zapewniać rzeczywisty zwrot zainwestowanych środków.

Poniżej zaprezentowano rozwiązania, która są odpowiedzią na panujące trendy i związane z nimi problemy logistyczne i które stanowią prostą drogę do sukcesu.

Systemy kompletacji głosowej ewoluowały, aby wspomagać firmy w osiąganiu wyższych poziomów produktywności, wydajności i precyzji łańcuchów dostaw. Kompletacja sterowana głosem jest opcją technologiczną, która zwiększa skuteczność realizacji zamówień typu „kliknij i odbierz” i dostaw do domu. Polecenia głosowe, wydawane za pośrednictwem urządzeń ręcznych lub mobilnych komputerów noszonych na nadgarstku, mogą być realizowane szybko, skracając czas kompletacji zamówień. Wyraźne korzyści dla firm spożywczych to:

  • Większa produktywność, ponieważ dzięki takim systemom pracownicy mają wolne ręce i wzrok całkowicie skupiony na wykonywanym zadaniu.
  • Wyższa precyzja poprzez eliminację konieczności patrzenia na papierowe listy, skanery lub ekrany.
  • Obniżone koszty pracy dzięki prostemu, szybkiemu i skutecznemu szkoleniu.

System dostawy zamówień do domu są systemami kompletacji zamówień dla detalistów z branży spożywczej, którzy muszą kompletować, pakować i wysyłać pojedyncze zamówienia klientów. System dzieli magazyn na strefy kompletacji, gdzie każda strefa zawiera właściwą kategorię SKU; strefy zazwyczaj dzielone są ze względu na grupę produktów i szybkość kompletacji. Układ taki zazwyczaj zawiera wiele stref kompletacji. System uwzględnia transport towarów przychodzących, jak i automatyczne uzupełnianie stanowisk do kompletacji.

Zamówienia zbierane są do plastikowych pojemników z zastosowaniem technologii głosowej lub świetlnej, która przekazuje instrukcje dotyczące kompletacji. Gdy zamówienia zostaną skompletowane, są one przenoszone do zautomatyzowanego systemu buforowego dla pojemników, gdzie każde zamówienie jest konsolidowane. Pojemniki z zamówieniami są następnie przekazywane do działu wysyłkowego, gdzie czeka odpowiednia ciężarówka gotowa do odebrania towaru.

Systemy dostawy zamówień do domu są doskonałym rozwiązaniem dla sklepów oferujących usługę „kliknij i odbierz” oraz dostawy do domu. Wyraźne korzyści dla firm spożywczych to:

  • Pojemniki na zamówienia automatycznie transportowane są do personelu odpowiedzialnego za kompletację w magazynie, dzięki czemu pracownicy marnują mniej czasu na poruszanie się po nim.
  • Takie rozwiązanie zwiększa wydajność pracy i szybkość przetwarzania, a także maksymalizuje precyzję zamówień i zapasów.
  • Moduły magazynowania i pobierania w regulowanej temperaturze stanowią integralną część procesu.

Systemy zautomatyzowanego uzupełniania stanowisk kompletacji magazynują i buforują skrzynie/pojemniki w „wahadłowym” systemie AS/RS. System automatycznie dostarcza skrzynie/pojemniki na linie transportujące, a pracownicy kompletują wymagane produkty za pomocą urządzeń radiowych, systemów głosowych lub na podstawie etykiet. Szybkość i elastyczność zautomatyzowanego uzupełniania stanowiska kompletacji sprawiają, że system taki doskonale sprawdza się w sklepach małoformatowych. Wyraźne korzyści dla firm spożywczych to:

  • Maksymalna wydajność przy minimalnej wielkości ogranicza koszty związane z budową i zakupem gruntu.
  • Ograniczenie nakładów pracy w związku z magazynowaniem, pobieraniem i uzupełnianiem, a także redukcja kosztów.
  • Zwiększona precyzja zapasów i wysyłki.

Systemy realizacji zamówień w modelu skrzyń dzielonych dostarczają towary w skrzyniach do pracowników w sposób optymalizujący szybkość kompletacji. Systemy takie zapewniają również wysoką precyzję kompletacji, ponieważ numery SKU pokazywane są pracownikowi pojedynczo i w wymaganej kolejności. Wysoka wydajność kompletacji jest ważna dla sklepów spożywczych, które chcą pozostać konkurencyjne na rynku w obliczu trendu konsolidacji w branży. Wyraźne korzyści dla firm spożywczych to:

  • Kompaktowe rozwiązanie logistyczne o dużej gęstości, które może zostać wdrożone bez konieczności rozbudowy istniejącego budynku.
  • Zautomatyzowany przepływ materiałów umożliwia strategiczne zarządzanie systemem w celu usprawnienia funkcji od momentu odbioru towaru do jego wysłania.
  • Palety mogą być układane w sposób dostosowany do potrzeb sklepu, tak aby uzupełnianie zapasów było łatwiejsze i bardziej wydajne.

Układanie mieszanych towarów na paletach polega na układaniu skrzyń i/lub pojemników na paletach wysyłkowych zgodnie z określoną kolejnością, zgodną z procesem miejsca docelowego. W sprzedaży detalicznej produktów żywności oznacza to, że palety budowane są pod kątem poszczególnych alejek w sklepach spożywczych (w sposób przyjazny dla sklepu i dostosowany do układu alejek).

Systemy układania mieszanych towarów na paletach mogą być częściowo lub całkowicie zautomatyzowane. Szczególną zaletą automatyzacji jest skuteczniejsze wykorzystanie kubatury. To oznacza, że palety budowane są w taki sposób, aby w pełni wykorzystać charakterystykę fizyczną skrzyń: cięższe skrzynie ustawiane są na dole, a lżejsze na górze, w taki sposób, aby maksymalnie wykorzystać dostępną przestrzeń na palecie.

Systemy układania mieszanych towarów na paletach są doskonałym przykładem połączenia technologii i automatyzacji w celu osiągnięcia rentowności w krótkim i długim terminie poprzez redukcję kosztów w całym łańcuchu dostaw. Wyraźne korzyści dla firm spożywczych to:

  • Szybsze uzupełnianie półek sklepowych zwiększa satysfakcję klientów.
  • Magazynowanie/sortowanie towarów na zapleczu na mniejszej powierzchni.
  • Artykuły chłodzone i mrożone mogą być obsługiwane przez zautomatyzowane wyposażenie w środowiskach z regulowaną temperaturą.

System realizacji zamówień typu „towar do osoby” oznacza, że osoby kompletujące zamówienia mogą przebywać w jednym miejscu, podczas gdy system dostarcza „towary” lub SKU (jednostki magazynowe) bezpośrednio do nich. Jest to doskonałe rozwiązanie, które zwiększa produktywność centrum dystrybucyjnego w zakresie zaopatrywania sklepów małoformatowych. Realizacja zamówień typu „towar do osoby” zwiększa widoczność zapasów, optymalizując proces na całej długości łańcucha dostaw. Wyraźne korzyści dla firm spożywczych to:

  • Obniżone koszty pracy poprzez minimalizację konieczności poruszania się osób kompletujących zamówienia po magazynie.
  • Zwiększona precyzja dzięki temu, że pracownicy kompletują zazwyczaj jedną SKU jednocześnie, co zmniejsza prawdopodobieństwo błędów.
  • Elastyczne uwzględnianie wzrostu i zmian w celu szybkiego dostosowania do proliferacji SKU.
Powiązane relacje

Zaczynajmy

Opowiedz nam o swoich potrzebach, a nasi eksperci wskażą Ci właściwą drogę.

Wypełnij formularz lub zadzwoń do nas:
+48 609 505 711